skocz do treści

Pochodnia - Miesięcznik społeczny Polskiego Związku Niewidomych

Ośrodek Optometrii i Terapii Wzroku. Jedyne takie miejsce na Podkarpaciu Agata Bocheńska

Agata Bocheńska – optometrysta, kontaktolog, terapeuta wzroku, Ośrodek Optometrii i Terapii Wzroku w Rzeszowie

Przykładowy artykuł z aktualnego wydania.

Na drugim piętrze nowoczesnego budynku przy ul. Zenitowej 5 w Rzeszowie znajduje się Ośrodek Optometrii i Terapii Wzroku, którego jestem założycielem. Jestem optometrystą, kontaktologiem i terapeutą wzroku. Od 2003 roku prowadzę prywatną praktykę optometryczną. Wiedzę z zakresu optyki, optometrii, terapii wzroku zgłębiałam na takich uczelniach jak: Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu czy Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu. Doświadczenie z optometrii pediatrycznej zdobywałam na specjalistycznych kursach prowadzonych przez znanego i cenionego w świecie optometrii prof. Willisa Clema Maplesa (USA). Wiedzę z zakresu kontaktologii uzupełniłam m.in. w  Vision Care Instytute Jonhson&Jonhson w Pradze. Swoje kwalifikacje poszerzam, uczestnicząc w kursach, szkoleniach, warsztatach. Jestem członkiem Polskiego Towarzystwa Optometrii, współpracuję z Polskim Związkiem Niewidomych Okręgiem Podkarpackim, a także ze Stowarzyszeniem TITUM. Zostałam odznaczona złotą honorową odznaką PZN, która jest przyznawana za działalność społeczną na rzecz osób słabowidzących i niewidomych. W 2003 r. założyłam swój pierwszy gabinet optometryczny, gdzie prowadziłam również terapię wzroku. Wówczas mieścił się on w budynku przychodni Obwód Lecznictwa Kolejowego w Rzeszowie (obecnie Podkarpackie Centrum Medyczne). Gabinet specjalizował się w pomiarach parametrów układu wzrokowego, w zakresie wad refrakcji i funkcji wzrokowych, diagnostyce optometrycznej i korekcji wad wzroku. Oferował usługi optometryczne; dobór okularów, soczewek, pomocy optycznych dla słabowidzących, a także terapię widzenia dla dzieci słabowidzących oraz usprawnianie widzenia dorosłych słabowidzących zrzeszonych w PZN. Pacjentami gabinetu optometrycznego były przede wszystkim dzieci słabowidzące i niedowidzące, kierowane z poradni okulistycznych oraz z Polskiego Związku Niewidomych. Jako nieliczni w Rzeszowie posiadaliśmy na wyposażeniu gabinetu specjalistyczny sprzęt, taki jak: synoptofor, fiksator sakadyczny, koordynator plamkowy czy różnego typu stereoskopy usprawniające prace układu wzrokowego. Ponieważ z czasem przybywało pacjentów oraz sprzętu, w który wyposażaliśmy gabinet, zaczęło nam brakować miejsca. Było to dla nas wyzwanie, ale też i problem, który należało jak najszybciej rozwiązać. Z pomocą przyszła nam niespodziewana propozycja zmiany lokalu, z której oczywiście skorzystaliśmy.

W 2019 roku przenieśliśmy się do nowego, przestronnego budynku przy ul. Zenitowej 5 w Rzeszowie, gdzie mamy do dyspozycji kilka gabinetów, salę gimnastyczną służącą do sensorycznej terapii wzorku, a także dużą, jasną poczekalnię. Dzięki zmianie lokalizacji mogliśmy rozszerzyć naszą działalność i stworzyć odrębne, specjalistyczne gabinety.

Oto ich podział oraz krótka charakterystyka zakresu oferowanych usług:

Gabinet optometryczny – specjalizujący się w pomiarach parametrów układu wzrokowego w zakresie wad refrakcji i funkcji wzrokowych oraz diagnostyce optometrycznej i korekcji wad wzroku. Badania uwzględniają proces widzenia, m.in. widzenie obuoczne oraz dwuoczne; przestrzenne; barwne; sprawność akomodacji i konwergencji; w przypadku różnych typów zeza (ukrytego, jawnego, porażennego); ruchomość gałek ocznych, a także ogólną sprawność układu wzrokowego.

Gabinet okulistyczny – specjalizujący się w pełnej diagnostyce i leczeniu chorób oczu.

Gabinet kontaktologiczny – zajmujący się doborem i aplikacją soczewek kontaktowych: sferycznych, torycznych, multifokalnych (progresywnych), protetycznych (czyli miękkich z imitacją tęczówki), soczewek z filtrem krawędziowym stosowanych m.in. przy silnym światłowstręcie w takich chorobach jak: achromatopsja, dystrofia czopkowo-pręcikowa oraz soczewek hamujących krótkowzroczność. Pacjenci mogą tu liczyć nie tylko na badania i dobór odpowiednich soczewek, ale też uzyskają wszelkie potrzebne informacje na temat soczewek kontaktowych i instruktaż dotyczący sposobu ich pielęgnacji i użytkowania. Co ważne, gabinet zapewnia również soczewki próbne, a badania prowadzone są według europejskich standardów doboru soczewek kontaktowych, opracowanych przez Polskie Stowarzyszenie Soczewek Kontaktowych.

Gabinet ortoptyczny – zajmujący się diagnostyką i leczeniem zaburzeń widzenia obuocznego dzieci i dorosłych oraz rehabilitacją wzroku. Ćwiczenia ortoptyczne prowadzone są z użyciem specjalistycznego sprzętu, zaś terapia dobierana jest indywidualnie do potrzeb każdego pacjenta. Leczenie ortoptyczne polega na pobudzaniu czynności ośrodków mózgowych odpowiedzialnych za wrażenia wzrokowe. Ćwiczenia ortoptyczne wpływają na koordynację całego procesu widzenia, na który składa się percepcja oczna; interpretacja mózgowa obrazu; ruch mięśni gałkoruchowych i kontrolujące je ośrodki mózgowe. Celem jest uzyskanie widzenia obuocznego. Bardzo ważnym aparatem ortoptycznym jest synoptofor, który pozwala na bardzo dokładną ocenę widzenia obuocznego. Można za jego pomocą badać stopień obuocznego widzenia, obiektywnie zbadać kąt zeza, odchylenie oczu we wszystkich kierunkach, zakres supresji i korespondencji siatkówkowej, a także prowadzić ćwiczenia w celu odtworzenia prawidłowej korespondencji siatkówkowej, ćwiczyć fuzję i jej zakres.

Gabinet sensorycznej terapii wzrokowej – to program terapeutyczny łączący w sobie terapię widzenia ze stymulacją sensoryczną. Ćwiczenia wzrokowe są wykonywane w różnych pozycjach zarówno w statycznych, jak i w ruchu. Mają na celu pobudzać układ przedsionkowy i proprioceptywny w kierunku integracji bodźców wzrokowych z pozostałymi zmysłami. Jest to terapia bilateralna, której celem jest koordynacja wzrokowo-ruchowa, budująca ruchy oczu i ciała symetryczne, rytmiczne i skoordynowane. Posiadamy salę ćwiczeń ogólnomotorycznych wyposażoną w sprzęt sensoryczny.

Gabinet optometrycznej terapii wzrokowej – zajmujący się rehabilitacją wzroku – treningiem wzrokowo-motorycznym opartym na założeniach optometrii behawioralnej. Ma on na celu korygowanie niektórych wad wzroku, tj. niedowidzenia, zeza, problemów z widzeniem obuocznym. Jest to trening oczu, usprawniający narząd wzroku oraz mózg. Specjalne ćwiczenia dobierane są indywidualnie do potrzeb pacjenta. Terapia widzenia rozpoczyna się szczegółową diagnostyką fotometryczną, gdzie specjalista określa typ i rodzaj zaburzenia oraz rokowania co do skuteczności terapii. Następnie ustalany jest plan terapii. Zestawy ćwiczeń wzrokowych dostosowane są do potrzeb i wymagań pacjentów. Ćwiczenia są przeprowadzane w gabinecie optometrycznym wyposażonym w specjalistyczny sprzęt do terapii widzenia i pod okiem doświadczonego terapeuty. Część ćwiczeń pacjent systematycznie wykonuje w domu według zaleceń. Zajęcia te kierowane są do osób w każdym wieku, ale najlepsze rokowanie mają osoby młode – szczególnie dzieci, ponieważ ich układ wzrokowy najszybciej poddaje się zabiegom terapeutycznym. Terapia widzenia trwa od kilku tygodni do – w trudnych, złożonych przypadkach – nawet kilku lat.

Do terapii widzenia kwalifikują się osoby, które mają:

  • zaburzenia akomodacji i konwergencji, gdy oko ma problemy z dostosowaniem się do odległości oglądanego obrazu, traci ostrość podczas przenoszenia wzroku na cele znajdujące się w różnych odległościach,
  • różnego rodzaju zezy – ukryte, stałe, czasowe,
  • problemy z mięśniami zewnątrzgałkowymi oraz inne dolegliwości, które pojawiają się podczas pracy wzrokowej (np. ból lub pieczenie oczu, ból albo zawroty głowy, senność, ogólne zaburzenie widzenia, dwojenie czy problemy z widzeniem przestrzennym).

Optometryczna terapia widzenia ma na celu usprawnienie narządu wzroku, wzmocnienie mięśni poruszających gałką oczną. Wpływa na prawidłowe ustawienie oczu podczas patrzenia na przedmioty znajdujące się w różnych odległościach. Koryguje zeza lub przygotowuje do zabiegów operacyjnych, jeśli wada jest niemożliwa do skorygowania drogą terapii. Wzmacnia akomodację. Usprawnia widzenie przestrzenne i postrzeganie głębi.

Gabinet Biofeedback – EEG Biofeedback to nowoczesna technologia usprawniająca pracę mózgu poprzez wzmacnianie pożądanych częstotliwości fal mózgowych. W Ośrodku poprzez terapię Biofeedback usprawniany jest przede wszystkim narząd wzroku. Gabinet posiada najnowocześniejszy i najbardziej zaawansowany aparat Easy Biofeedback. Metoda Biofeedback jest również bardzo skuteczna w  terapii dzieci z nadpobudliwością psychoruchową (np. ADHD), dysleksją, autyzmem, dziecięcym porażeniem mózgowym oraz mających trudności w nauce i skupieniu uwagi. Zwiększa pewność siebie, ułatwia nawiązywanie kontaktów i wpływa na poprawę wyników w szkole. Terapia polecana jest również dorosłym cierpiącym na depresję, zaburzenia lękowe, nerwicowe czy migreny. Poleca się go również studentom, sportowcom i osobom żyjącym w stresie, ponieważ poprawia zdolność koncentracji, zwiększa szybkość uczenia się, rozwija kreatywność ma pozytywny wpływ na naszą samoocenę i umiejętność radzenia sobie ze stresem. Umożliwia trening poprawiający efektywność pracy mózgu, wzmacnia kontrolę nad procesami fizjologicznymi zachodzącymi w organizmie, pomaga się zrelaksować oraz lepiej radzić sobie w trudnych sytuacjach, pobudza kreatywność i pozytywne myślenie oraz poprawia szybkość i efektywność uczenia się.

Gabinet tyflopedagogiczny – tyflopedagogika jest jednym z działów pedagogiki specjalnej, który zajmuje się wychowaniem i kształceniem osób z wadą wzroku. Ośrodek pracuje przede wszystkim z dziećmi i młodzieżą słabowidzącą. Według kryteriów funkcjonalnych osoba słabowidząca to ta, która z powodu uszkodzenia wzroku ma trudności w wykonywaniu czynności życia codziennego, np. związanych z samoobsługą, nauką, pracą. Każdy, kto chociaż przez chwilę poruszał się w ciemnym pomieszczeniu, ma świadomość, że jest to niezwykle trudne, a czasami wręcz niebezpieczne. Szczególny nacisk w rewalidacji dzieci z uszkodzonym wzrokiem położony jest na doprowadzenie do osiągnięcia optymalnej samodzielności i integracji ze środowiskiem ludzi widzących. Niemal każde dziecko słabowidzące wymaga indywidualnego podejścia, gdyż jego rozwój nie zawsze bywa harmonijny w poszczególnych sferach, a głównie w percepcji wzrokowej. Dlatego od razu należy podjąć wiele działań mających na celu stworzenie najlepszych warunków do pracy wzrokowej zarówno z daleka, jak i z bliska z uwzględnieniem natężenia światła. Należy rozwijać umiejętność widzenia i wykorzystywać ją do spontanicznego uczenia się.

90% pacjentów Ośrodka stanowią dzieci z problemami wzroku. Są to dzieci słabowidzące, niedowidzące oraz zezujące, dla których prowadzone są terapie przed- i pozabiegowe, a także dzieci z zaburzeniami funkcji wzrokowych powodujących problemy szkolne. Ośrodek prowadzi terapie dla dzieci z chorobami oczu, takimi jak zwyrodnienia siatkówki, zanik nerwu wzrokowego, choroba Stargardta, dystrofie pręcikowo-czopkowe, achromatopsja. Pod opieką specjalistów Ośrodka są dzieci z problemami neurologicznymi (zezy porażenne), ale także dzieci po wypadkach komunikacyjnych. W chwili obecnej mamy 250 pacjentów, a zakres naszych usług jest ogromny. Współpracujemy z poradniami neurologicznymi, poradniami rehabilitacji i fizjoterapii, gabinetami integracji sensorycznej, a także z poradniami pedagogiczno-psychologicznymi, dla których prowadzimy diagnostykę optometryczną. Organizujemy szkolenia dla członków PZN, dla poradni psychologiczno-pedagogicznych, a także dla rodziców dzieci słabowidzących. Nasz Ośrodek prowadzi również praktyki studenckie dla studentów optometrii. Nasza praca to nasza pasja, stąd też stale podnosimy kwalifikacje poprzez uczestnictwo w szkoleniach, warsztatach i konferencjach. Chciałabym także podkreślić, że posiadamy stałe wsparcie Polskiego Związku Niewidomych Oddziału Podkarpackiego, za co w tym miejscu chcemy serdecznie podziękować.

Pacjenci Ośrodka poza terapią wzroku, korzystają również ze wsparcia psychologa i terapeuty. Praca nie kończy się na wizycie w gabinecie. Specjaliści z Ośrodka utrzymują stały kontakt z rodzicami i opiekunami, prowadzą dla nich instruktaże, podczas których przekazują informacje na temat ćwiczeń wzrokowych z dzieckiem w domu.

Ośrodek oferuje terapie indywidualne, płatne jak i bezpłatne. Z bezpłatnej terapii wzrokowej mogą skorzystać dzieci zrzeszone w Polskim Związku Niewidomych Okręgu Podkarpackiego. Terapie te finansowane są ze środków PFRON w ramach projektu „Kompleksowa rehabilitacja osób niewidomych i słabowidzących”.

Zachęcamy Państwa serdecznie do odwiedzenia strony internetowej Ośrodka www.optometrysta.rzeszow.pl, gdzie znajdują się szczegółowe informacje dotyczące funkcjonowania Ośrodka oraz usług, jakie oferuje.